Co to jest ekslibris?

Ex libris, łaciński zwrot oznaczający „z księgozbioru” lub „z książek” jest znakiem bibliotecznym z podaniem nazwiska właściciela księgozbioru lub instytucji, do której książka należy. Znaki biblioteczne są przeważnie zaopatrzone rysunkiem, przedstawiającym bądź to herb właściciela, bądź jego portret, widok biblioteki, herb rodzinny lub też fantastyczne kompozycje, nie łączące się niekiedy wcale z tematem lub z celem, któremu ekslibrisy mają służyć.

Początki ekslibrisu sięgają XVI, kiedy zaczął się on rozpowszechniać w Niemczech, Francji i Anglii. Pierwsze znane polskie ekslibrisy pochodzą sprzed 480 lat. Tworzeniem ekslibrisów zajmowali się nieraz najznakomitsi artyści malarze tacy jak Durer, Holbein młodszy, czy Cranach. Dopiero jednak wiek XVIII, stał się epoką sprzyjającą rozwojowi znaków bibliotecznych.

Nowa fala zainteresowania się ekslibrisem, pojawiła się ponownie w całej Europie w drugiej połowie XIX w. Wówczas powstają nie tylko kolekcje dawnych znaków, ale i literatura, poświęcona historii ekslibrisów, ich stronie artystycznej i technikom wykonania. Dziś ekslibris jest przedmiotem kolekcjonerstwa i tematem wystaw autorskich. Wielu bibliofilów, czy nawet zwyczajnych posiadaczy księgozbiorów ma własny ekslibris, a czasem nawet kilka. To efekt rozwoju potrzeb kulturalnych i większej dostępności do książek, ale również niezaprzeczalna nominacja książki i jej właściciela. Książka z własnym znakiem bibliotecznym jest także jawnym dowodem dbałości i zainteresowania ze strony właściciela.